نویسندگان

احسان دیزانی

کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی پردس هنرهای زبای دانشگاه تهران.

چکیده

میدان نقش‌جهان اصفهان، الگوی تکامل یافته میادین شاه در پایتخت‌های دوره صفوی ایران است. دستیابی به الگوی مذکور یکباره نبوده و ریشه‌های شکل‌گیری و تکامل آن در پایتخت‌های اول و دوم صفوی وجود داشته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تفسیری–تاریخی است؛ به طوری که تبیین نتایج حاصل از مطالعه تطبیقی بین ویژگی‌های میادین شاه، پس از شناخت، استنتاج و تحلیل از اسناد و متون تاریخی انجام یافته است. سیر ویژگی‌های کالبدی و عملکردی میادین شاه، دارای روندهایی ثابت، متغیر و تکاملی بوده‌اند. کاربری‌های میدان و دسترسی‌های آن روندی ثابت و زمان شکل‌گیری، اسامی و ابعاد میادین شاه، روندی متغیر داشته است. طرح اولیه، محدود شدن تعدد و تنوع عناصر‌ معماری‌کناره‌ای و شکل‌گیری همزمان آنها با میدان، جداره سازی، نسبت هندسی یکسان و طراحی عناصر طبیعی از ویژگی‌های تکاملی این سیر است. تحلیل روند این ویژگی‌ها نشان دهنده آن است که سیر تکاملی در الگوی میادین شاه پایتخت‌های صفوی وجود داشته است. 

کلیدواژگان

میدان شاه؛ صفوی؛ پایتخت؛ تبریز؛ قزوین؛ اصفهان

دریافت اصل مقاله